گزارشی  آماری تحلیلی  از خارجی های مقیم ژاپن

آمار دولتی نشان می دهد که تعداد خارجی‌های مقیم ژاپن در سال ۲۰۲۳ به بیش از ۳۲۰۰۰۰۰نفر افزایش یافته است و این در راستای ورود کارگران ماهر به کشور است که دولت برای رفع نیاز نیروی کار خود طراحی کرده است.

آژانس خدمات مهاجران اعلام کرده در پایان ژوئن ۲۰۲۳ تعداد دقیق خارجی‌های مقیم ۳۲۲۳۸۵۸ نفر بوده که در مقایسه با آمار پایان دسامبر سال ۲۰۲۲ تعداد ۱۴۸۶۴۵ نفر افزایش داشته است.

افزایش قابل توجهی در تعداد کارگران ماهر متخصص که بدون نیاز به آموزش،  بلافاصله بعد از ورود کار پیدا می کنند ، هم چنین افرادی که ابتدا  در دوره های برنامه اموزش فنی دولت ژاپن شرکت می کنند دیده می شود.

بر اساس موقعیت اقامت  ، گروهی که اقامت دائم دارند با تعداد ۸۸۰۱۷۸ نفر بزرگترین گروه هستند که از ماه دسامبر سال ۲۰۲۲ حدود ۱.۹ در صد افزایش داشته است.

بر اساس نوع ویزای کار، تکنیسین ها ۳۵۸۱۵۹ نفر هستند که ۱۰.۲ در صد افزایش داشته اند.متخصصان علوم انسانی و خدمات بین المللی شامل مدرسان زبان خارجی ۳۴۶۱۱۶ نفرند که ۱۰.۹ در صد افزایش داشته است.

تعداد کارگان ماهر  متخصص ۱۷۳۱۰۱ نفر است و ۳۲.۲ در صد افزایش داشته است.

بر اساس ملیت ، چینی ها در رتبه اول ، ویتنامی ها در رتبه دوم کره جنوبی ها در رتبه سوم قرار دارند.

در نیمه اول سال ۲۰۲۳ تعداد خارجی‌های که وارد ژاپن شده اند ، شامل گردشگران ، ۱۰۱۵۴۲۴۹نفر بوده است.

۳.۶۱ میلیون ژاپنی نیز در این مقطع به خارج سفر کرده اند.

روزنامه آساهی شیمبون عنوان  سرمقاله روز ۱۶/۱/۲۰۲۴ خود را "ژاپن باید جامعه ای بسازد که خارجی ها را بیشتر پذیرا باشد" قرار داده است.

وقتی کشور با چالش هایی مانند کاهش نرخ زاد و ولد، پیری جمعیت ، کاهش جمعیت روستایی ...مواجه است گرایش فزاینده ای به جذب کارگر خارجی پدید امده است.

بعضی محققان وضعیت امروز ژاپن را به تغییرات بنیادی که در ژاپن در پایان دوره "ادو"(۱۶۰۳-۱۸۶۷)و هم چنین بعد از جنگ جهانی دوم رخ داد مقایسه  و وضعیت امروزی را با عبارت" دوره جدیدی از باز شدن درهای ژاپن " توصیف می کنند.

,برنامه اموزش فنی که برای جذب کارگر خارجی است بیش از حد فعال بوده و بر اساس اصلاحاتی که در آن برنامه ایجاد گردیده به نظر می رسد اعطای اقامت به کارگران غیر متخصص نیز در شرف انجام است.

سوالی که ملت باید از خود بپرسد اینستکه چگونه می تواند جامعه ای بسازد که مردم با پیشینه های مختلف ، فراتر از تفاوتهای ملی و نژادی ، همدیگر را حمایت کنند.

کشور ژاپن که در بخش‌های تولید وکشاورزی و ماهیگیری به شدت با کمبود کارگر ماهر مواجه است، در دوران کورونا به میزان بالای وابستگی خود به کارگر خارجی پی برد.

برنامه اموزش فنی دولت ژاپن که برای جذب کارگر  خارجی طراحی و اجرا می شد همیشه بخاطر حاشیه های حقوق بشری ، مانند ساعات کار زیاد و خشونت جنسی،  مورد انتقاد بود. اما اکنون با اصلاحاتی در آن برنامه ، تاکید بیشتری بر  حفظ  حقوق کارگران بعمل خواهد آمد. این برنامه در فرایندی سه ساله به مرحله " ویزای کارگران متخصص" خواهد رسید و زمینه برای زندگی با ثبات کارگران خارجی فراهم خواهد ساخت و به آنها اجازه خواهد با خانواده خود زندگی کنند.

نویسنده سرمقاله آساهی پیشنهاداتی را با توضیحات، برای جذب موثر و موفق کارگر خارجی بیان می کند که محورهای آن عبارت است از:

- سیاست های استان ها  متفاوت است و گاهی بعضی  سیاست گذاری ها در جهت جذب کارگر خارجی نیست و آن استان دچار بحران می شود. یک سیاست گذاری ملی که بر سیاست های استانی حاکم باشد مورد نیاز لست.

-سیاست قدیمی  دولت مبنی بر عدم جذب کارگران غیر متخصص ، از پشتوانه  سیاست گذاری کلی  مهاجرتی  برخوردار نیست.

- نیازهای فوری کارگران خارجی  مانند مشکلات کاری، سلامت و بیمه، تحصیل فرزندان...توسط مسوولان استانی و سازمان های غیر دولتی تا حدی مورد توجه قرار گرفته ، اما ظرفیت آنها محدود است .

-یک سوم کشورهای عضو سازمان ملل ، برای خارجی‌هایی که اقامت دائم دارند حق رای قائلند. ژاپن باید در این مسیر گام بردارد.

-کشور باید سیاست هایی را مورد بحث قرار دهد و اتخاذ کند که بر اساس آن ٬ خارجی ها صرفا افرادی که باید مدیریت شوند تلقی نگردند.بلکه شریک و همکار برای ساخت جامعه محسوب شوند

-زبان ، مبنای ارتباطات اجتماعی و برخورداری از حقوق جمعی است. ژاپن مانند همه کشورهای پیش رفته مهاجر پذیر ٬  باید اموزش زبان ژاپنی به مهاجران را برنامه ریزی کند و سرمایه کافی به ان اختصاص دهد.

ملاحظات  :

-در سایت آژانس مهاجران ژاپن که آمار خارجی های مقیم درج گردیده تعداد ایرانیان ۴۳۹۰ نفر     ذکر شده است )ردیف ۳۴ جدول). تصویر این صفحه پیوست می باشد

.

-اخیرا در یک رستوران حلال  گروهی ده نفره از اندونزی را دیدم که می گفتند از جاکارتا  برای بررسی احداث مسجد به توکیو آمده اند. یک استاد علوم دینی نیز همراهشان بود. گفتم اندونزی یک مسجد در توکیو در کنار مدرسه اندونزی دارد و من در نماز جمعه آن مسجد شرکت کرده ام. آنها از چنین مسجدی بی خبر بودند. به نظر می رسد با توجه به جمعیت زیاد اندونزیاییها در ژاپن ، فعالیت های مختلف و پراکنده ای برای حمایت فرهنگی از آنها صورت می گیرد.

منابع:

https://www.japantimes.co.jp/news/2023/10/14/japan/society/japan-foreign-population/

https://www.asahi.com/sp/ajw/articles/15113977